Marc is een van de drijvende krachten achter Cyclone A, een sympathieke fietsclub voor blinden en slechtzienden in het Brusselse. Al 35 jaar brengt de tandemclub mensen met een visuele beperking bij elkaar, om ondanks hun handicap te genieten van het leven … Gezellig samen op de fiets!
Tandemclub sinds 1987
Marc: ‘Aan de oorsprong van de club liggen twee vrienden die vaak en graag samen fietsten. Tot één van hen blind werd en zijn passie moest opgeven. Ze kwamen op het idee een tandem te huren bij de NMBS en genoten er zo van dat ze later een eigen tandem kochten.’
‘Natuurlijk vertelden ze hun fietsavonturen door. Zo kwamen ze in contact met de vereniging Oeuvre Nationale des Aveugles (ONA). Dankzij subsidies en genereuze giften van leden en sympathisanten kon de vereniging na een tijdje enkele tandems kopen.’
‘In 2000 zijn we een aparte vzw geworden: van Cyclo-ONA werden we Cyclone A. Intussen heeft de club maar liefst 30 tandems waarvan 3 elektrische, die we aankochten dankzij crowdfunding. Vandaag telt de club zo’n 40 actieve blinden en slechtzienden.’
Kapiteins en stokers
‘Op een tandem zit je in duo: een wat oudere of zwakkere piloot vooraan en een flinke blinde of slechtziende achteraan. De piloot geeft de richting aan, zijn compagnon is de ‘stoker’: de motor die stevig mag trappen.’
‘Onze groep is heel heterogeen: Nederlands- en Franstaligen door elkaar, mensen van kleur en van verschillende origine, van arbeider tot dokter. Blindheid kent geen grenzen. De jongste is rond de 20, de oudste is er 84. Dat is het mooie: allemaal leeftijden, generaties en leefwerelden bij en door elkaar.’
Maandelijkse en wekelijkse fietstochtjes
‘Van maart tot en met november fietsen we telkens één zondag in de maand. Dan doen we een dikke 60 à 70 kilometer met 30 tandems samen. Altijd in groep, niet te snel, met een camionette die fungeert als bezemwagen. Daarnaast fietsen de sportievelingen elke dinsdagavond, met maximum 8 tandems samen. En rond Hemelvaart doen we een vierdaagse, dat is hét hoogtepunt van het jaar.’
‘Ons clubhuis, waar we de tandems stallen, ligt in Jette. Van daaruit fietsen we hoofdzakelijk door het Pajottenland, een echt fietsparadijs. Maar we trekken bijvoorbeeld ook door het Zoniënwoud of langs het water in de Mechelse regio … ’s Middags eten we onze boterhammetjes in een café dat we op voorhand vastleggen. We worden er vaak met open armen ontvangen. We krijgen zelfs applausjes langs de weg.’
Gezellig sociaal samenzijn
‘Zo’n fietstocht is een hele belevenis. De blinden en slechtzienden leven er echt naartoe. Vooral het sociale gebeuren is belangrijk. Er zijn zelfs enkele leden die op het begin wat moeite hadden met het fietsen, en die dus kwamen voor sociaal contact. Intussen zijn ook zij verzot op de fiets.’
‘Het gaat er bij ons heel levendig aan toe. Communicatie is sowieso cruciaal: de piloot moet duidelijk aangeven wanneer er een obstakel is, bijvoorbeeld een putje in de weg, een scherpe bocht of een laaghangende tak. En daarnaast ben je voortdurend aan het praten natuurlijk. Je beschrijft het landschap, de mensen die je ziet of je vertelt iets over jezelf.’
Fietsen met een handicap
‘Mensen met een visuele handicap kunnen echt enorm genieten van het fietsen. Ze beleven het wel helemaal anders. Ook al zien ze vaak niet veel, ze voelen wel dat je langs water rijdt, naast een boerderij of door het bos. Hun gehoor is ook veel scherper. Vooral de lente en de herfst, waarin de geuren heel intens zijn, zijn heerlijk om eropuit te trekken.’
‘En er mag flink wat worden gelachen natuurlijk! Toen ik als vrijwilliger net bij de club kwam, probeerde ik het thema van de blindheid te ontwijken, omdat ik het zo delicaat vond. Maar de blinden hebben hun handicap vaak al lang aanvaard en maken er zelf moppen over. Een mooie manier om daarmee om te gaan.’
Tandems voor blinden
‘Mijn vriend Jean-Paul, voorzitter van de club, fietst ook graag op andere momenten. Daarom besloot hij een persoonlijke tandem aan te kopen. We lieten er één samenstellen bij Bike Stories, een custombuilt Santos waarbij je dus ook de kleur kan kiezen. Ook al ziet hij niet veel, hij nam echt de tijd om de mooiste kleur te kiezen.’
‘Eerst deden we een testrit met een testmodel dat ze in de winkel hebben staan. Jean-Paul was meteen verkocht. Zo’n Santos biedt ook het grote voordeel dat de fiets op termijn een upgrade kan krijgen. Voorlopig kan hij nog goed trappen, maar als hij later oud wordt, kunnen we een Pendix-motor op de tandem laten zetten, dan wordt het een e-bike.’
Oproep
‘Er zijn nog altijd veel blinden en slechtzienden die heel graag fietsen en die nog altijd niet weten dat onze club bestaat. Die zijn van harte welkom natuurlijk! Check onze website voor de kalender met onze activiteiten, of geef een seintje via Bike Stories.’
‘Er is ook een tandemclub in Namen en in Luik. Maar in Vlaanderen nog niet, en dat is heel jammer. Als iemand zich geroepen voelt zo’n club op te richten in Vlaanderen, dan helpen we heel graag met advies!’
